ایرانشهر یک ایده عظیم است که تاریخ ساز می گردد - تور اروپا ارزان

در ابتدای این برنامه محمدحسن شهسواری با ابراز خشنودی از چاپ سه جلد اول رمان ایرانشهر گفت: روز اولی که جلد نخست این کتاب منتشر شد به همه علاقه مندان داستان گفتم اگر می خواهید داستان روی روال خودش بیفتد باید تا چاپ سه جلد صبر کنید تا در فضای داستان قرار بگیرید.

وی در مورد این رمان ادامه داد: رمان از 29 شهریور 1359 آغاز و تا آبان ماه 59 ادامه دارد. در واقع تا دو روز قبل از آغاز جنگ و نهایتا سقوط خرمشهر ادامه دارد. بیشتر اتفاقات در خرمشهر می گذرد و به فراخور نیروهایی که وارد خرمشهر می شوند را برای دفاع شاهد خواهیم بود. سعی شده است که در حد بضاعت و توانم همه گروه ها و قشرها و طبقاتی که حضور داشته اند در این حماسه پوشش داده شوند. گرچه به صورت کامل این اتفاق نیفتاده و کاستی هایش بر دوش من است.

نویسنده کتاب ایرانشهر در پاسخ به این سوال که کتاب چند جلد است بیان نمود: خیلی دقیق نمی توانم بگویم در حال تکمیل و نوشتن جلد ششم هستم که این جلد به اتفاقات هشتم مهر می پردازد.

عزتی پاک: ایرانشهر جزو رمان هایی که تنها یکبار خوانده شوند نیست

در ادامه عزتی پاک با ابراز خشنودی از چاپ ایرانشهر در چهلمین سالگرد آغاز جنگ تحمیلی گفت: تقارن چاپ کتاب با چهلمین سالگرد آغاز جنگ تحمیلی امر جالبی است.

وی اضافه کرد: به مخاطبین ادبیات داستانی مژده می دهم ایرانشهر هر رمانی نیست و قرار نیست که تنها یکبار خوانده و تمام گردد. ایده های عظیم وقتی می آیند همه می دانند کل کشور با آن ایده متحول می گردد و من فکر می کنم ایرانشهر نیز یک ایده عظیم است که تاریخ ساز می گردد.

منتقد و نویسنده کتاب های داستانی با اشاره به اینکه داستان معاصر ما صندلی خودش را تثبیت خواهد نمود و خرمشهر و داستان هایش حقی بود بر عهده رمان نویسان ایرانی، اضافه کرد: در تمام سال ها این حق سنگینی می کرد و کسانی که دستی به قلم داشتند این را احساس می کردند در حالی که ما این منطقه عزیز و گرامی را در سال های جنگ برای مقطعی از دست دادیم و باید ثبت مهمی در مورد وقایع آن روزها می داشتیم. حالا ایرانشهر گام مهمی است که ادبیات داستانی ایران در مورد خرمشهر برداشته است.

عزتی پاک با بیان اینکه کارهای زیاد و خردی هم در زمینه خرمشهر اجرا شده است اضافه کرد: کارهای خردی نسبت به این امر شده ولی آنچه که شامل و جامع باشد و اراده عظیمی را در پس خود داشته باشد و از عهده آن بر بیاید و یکبار همه وقایع را با آدم های شگرفش برعهده بگیرد را در ایرانشهر شاهدیم. طلیعه آن هم در همین سه جلد دیده شده است.

مدیر مدرسه رمان موسسه شهرستان ادب با تاکید بر اینکه نویسنده ایرانشهر از تجربه سنگین و پختگی لازم برخوردار بوده است، اضافه کرد: نویسنده در اوج پختگی و کار بلدی سراغ سوژه ای رفته است و این کار در کارنامه ایشان صندلی خاصی خواهد داشت. ایرانشهر از روز اول که در مورد ایده آن صحبت شد و برنامه ای که درخصوص آن مطرح کردند معین بود که به اهمیت و عظیمی این کار واقفند. نویسنده نفس عمیقی برای قوس عظیم تاریخی کشیده است. این نفس عمیق را در جلد اول می بینیم که نویسنده تازه می خواهد بستری برای معرفی اشخاص فراهم کند و تازه مخاطب ببیند از کجا کار آغاز شده و چه کسانی داستان را رقم زدند.

عزتی پاک ادامه داد: ما هم به عنوان شهرستان ادب همواره این وظیفه بر عهده مان می دیدیم و وقتی این کار را پذیرفتیم می دانستیم زحمت اصلی بر روی نویسنده کتاب است که خلاقیت دارد و پژوهش های سنگینی روی کتاب انجام داده است. تصاویر عمیقی را در عمق جانش متصور می نماید برای خودمان برکت دیدیم و خشنودیم در کنار آقای شهسواری هستیم و حتما در کنارش خواهیم ماند چرا که کار و ایده بسیار عظیم بوده است.

شهسواری: در خرمشهر ما شاهد حضور تمام نیروهایی از سراسر کشور بودیم/این دلیلی شد برای نام ایرانشهر

شهسواری با تاکید بر اینکه خرمشهر بهانه ای شده است که تا از ایران و جنگ نکاتی بیان گردد و به اسم ایرانشهر نامگذاری گردد اضافه کرد: در اسم گذاشتن کم سلیقه هستم و این کتاب نیز اسم نداشت. ایرانشهر اسم عظیمی بود و ظرف و مظروف به هم نمی خورد اما وقتی جلوتر رفتم و وسعت کار را دیدم کمی ترسیدم و جلد سوم بودم که فهمیدم چه وجوهی را شامل می گردد بعد از آن با خیال راحت تری اسم آن را ایرانشهر گذاشتم. چرا که جنوب مرکز اقوام ایرانی بوده است. آبادان بخاطر پالایشگاه و خرمشهر بخاطر بندرش و آمدن عده ای از اقصی نقاط به این منطقه برای دفاع از کشور فکر کردم میتوان چنین اسمی را برای آن نهاد.

وی با بیان اینکه اولین کار دفاع مقدسم نیست، اضافه کرد: بیش از ده کتاب در حوزه خاطرات آنها را منتشر کردم حتی از شخصیت هایی در ایرانشهر استفاده کردم خاطراتشان را منتشر کردم مثل کلاه سبزهای نوهد که 22 ساعت مصاحبه داشتم و بعد از آن در اولین رمانم یک سوم آن در جنگ می گذرد بنابراین نه تنها ناآشنا نبودم بلکه خیلی هم درگیر جنگ و اتفاقات شامل در آن بودم و 13 کتاب در حوزه خاطره نویسی دفاع مقدس کار نموده ام.

نویسنده کتاب ایرانشهر اضافه کرد: این تجربیات اعتماد بنفسی را به من داد تا در مورد خرمشهر کار کنم. به رغم اینکه اصالتم خراسانی است اما در آبادان به دنیا آمدم و قدیم ترین عکسم زیر پل آبادان در دو سالگی است. آبادان خاک دامنگیر است و خود آبادان اگر کسی مدتی زیست نموده باشد آنها را به سمت این شهر می کشد. این منطقه ویژگی خاصی دارد که خرمشهر و آبادان را مردم ایران خیلی دوست دارند و این میزان علاقه به یک خطه در ایران و این حس نزدیکی در ایران را کمتر دیده ام.

در ادامه علی اصغر عزتی پاک در پاسخ به این سوال که نوع نگاهی که در ایرانشهر به جنگ هست را چطور ارزیابی می کنید عنوان نمود: خروج از کلیشه ها را در ایرانشهر شاهد بودیم هر نویسنده ای که می آید قالبی را معیار قرار میدهد و بقیه نویسندگان نیز از آن تبعیت می نمایند اما آقای شهسواری از این قالب بیرون زد و زمین بازی را عوض کرد و کار را با نشاط در زمینه دفاع مقدس تحویل داد.

وی ادامه داد: امروز که از صبح دوباره آغاز کردم که یکدفعه احساس کردم با یک کار باشکوهی طرف بوده ام و چون ما هرچه کار درخشان داریم در ایران حتما باید ارجاع بدهیم به یک متن بین المللی که این را نقصان خواهم دید اما شاهد این خواهم بود که این کتاب در آینده به سمتی بازتاب خواهد داشت که دیگر اهالی نویسندگی ایرانشهری برای خودشان خواهند نوشت و به چنین متن پر استقبالی تبدیل خواهد شد.

مدیر مدرسه رمان شهرستان ادب با تاکید بر پختگی نویسنده و تسلط بر هیجانات اضافه کرد: نگاه آقای شهسواری به انسانی که دارد می جنگد و مفاهیمی که این دفاع بر اساسش شکل می گیرد متفاوت است و دلیل اصلی آن این است که نویسنده به پختگی و تسلط بر روی هیجاناتش رسیده است.خواهی نخواهی انسان ها در سنین مختلف روحیاتی دارند و بر اساس آن عمل می نمایند و حرف می زنند و بر همین اساس جوانی باعث غلبه هیجان بر حقایق می گردد اما احساس می کنم آقای شهسواری در سنی به دنبال ایرانشهر رفت که هیجانات را پشت سرگذاشته بود.

عزتی پاک توضیح داد: برای یک انسان جا افتاده ارزش ها وضوح دارند و برخی چیزها شعار بود و برخی چیزها بازی بود ولی در عمقش ارزش های ماندگاری است که فقط برای فقط دیروز و امروز نیست بلکه این ارزش ها در طول زمان بوده اند و خواهند بود و هر انسان ایرانی که خاکش را دوست دارد، بخاطر آن فداکاری کند.

وی ادامه داد: در ایرانشهر همه اش بخاطر این نیست که خاکش را دوست دارد و با یک فرهنگی آدمهایش را وارد جنگ میکند و با یک فرهنگی پیروز می شوند یا شهید می شوند. در واقع یکی از مهمترین عناصر این رمان این است که به شور رسیده در حالی که آن جاهایی که شور رمان بالا می رود کنترل شده و آگاهانه اتفاق می افتد.

عزتی پاک :کوشش نموده با صداقت و صراحت به دنیا آدم های دفاع مقدس نزدیک گردد

عزتی پاک با اشاره به اینکه لطافت در ایران شهر نیز به وضوح لمس می گردد اضافه کرد: گاهی آنقدر لطیف می گردد در میانه جنگ ما یک صفحه یا دو صفحه شعر داریم و آدم های داستان شاعرانگی می نمایند در حالی که اتمسفر حاکم بر داستان و این صحنه بسیار لطیف و شاعرانه جنسش جور دیگری است و به نتایجی دیگری است نویسنده کوشش نموده با صداقت و صراحت به دنیا آدم های دفاع مقدس نزدیک گردد و آنها را چنان که بوده اند بنمایاند. با همه مسائل و قهرمانی ها و فداکاری هایشان. انسان ها وقتی با یک ارزش عظیم از جان و مالشان می گذرند این کفایت می نماید قهرمان باشند و این لزومی ندارد تمام ابعاد وجودیشان پاک و سرشته از عطر و گلاب باشند. در واقع می توانند مسائلی داشته باشند و این فداکاری نهایی ارزشی است که ایجاد می نمایند.

عزتی پاک با اعلام اینکه این کتاب را در دوره ای به عنوان ناشر خواندم و در حال حاضر برای بار دوم آن را مطالعه می کنم اضافه کرد: این کتاب را دوره ای به عنوان ناشر خواندم ولی در حال حاضر برای خودم میخوانم و بسیار خشنود و خرسندم و با حال خوبی از یک متن ودرست و ارزشمند و کاری که حق مطلب را ادا نموده است دفاع کنم.

در ادامه نویسنده کتاب ایرانشهر به صندلی این کتاب در ادبیات دفاع مقدس پرداخت و اضافه کرد: اگر مجاهدت عظیم دوستان خاطره نویس مثل جناب سرهنگی، فروغی، کمره ای از سالهای پیش نبود، فکر کردن به نوشتن این کتاب برایم محال بود در این کتاب بالای 250 عنوان کتاب لیست و خوانده شده است که این 250 کتاب ساعتها کار دوستان در بخش های مختلف ارتش و سپاه بوده است.مردم کمتر میدادند که از دانشجویان دانشگاه افسری جنگیدند و جایی در این خصوص صحبت نشده است همچنین از تکاوران نیروی دریایی خیلی کمتر صحبت شده است پادگان دژ و افسرانی که آنجا بودند و البته کارهای فوق العاده سوره مهر در حوزه زنان که بعد از کتاب دا آغاز شد که هر کدام از آنها 5 الی 6 سال زمان بردند و کارهای درجه یک پژوهشی در حوزه بین الملل هستند.

وی با بیان یکی از دلایلی که نمیتوان چند جلدی بودن این رمان را به صورت قاطع خاطرنشان کرد، گفت: آبادان دنیایی دیگر است به عظمت خرمشهر روزی که رمان را آغاز کردم گفتم آبادان نه ...! ولی جلد پنجم رسیدم و دیدم نمیگردد از خرمشهر گفت و به آبادان نپرداخت! و یکی از دلایلی که نمیتوانم بگویم تا چند جلد این رمان ادامه پیدا خواهد نمود این است که به آبادان نیز ورود نموده ام.

شهسواری: هشت ماه طول کشید تا اولین کلمه را بنویسم

شهسواری با بیان اینکه در این رمان قید های زمان و مکان فرایند نوشتن را سخت ننموده است اضافه کرد: یکی از کارگردانان آمریکایی می گوید هنرمند محبوس قیدهاست در واقع یعنی قید عظیمترین دوست هنرمند است چرا که چهار چوب به او میدهد هشت ماه طول کشید مرداد ماه سال 94 بود اما هشت ماه طول کشید تا ولین کلمه را بنویسم و بفهمم ساختار چه باشد شخصیت ها چطور باشند . عظیمترین سختی برای یک هنرمند وقتی یک اثر پژوهشی در دست دارد کنار هم گذاشتن مواد است و نه استفاده کردن از آنها وقتی زحمت میکشید و مستندات زیادی دارید دوست دارید از همه آنها بهره ببرید قید زمان و مکان خیلی به من یاری کرد و خیلی دست و پایم را نگرفت چون شوقم داستان گویی بوده است .همه اینها در باب انگیزه اصلی که نویسنده آغاز کند وجه دوم است اینکه شما بدانید افقی برای تمام کردن کار داشته باشید آن انگیزه را به انسان می بخشد.

شهسواری در سرانجام ضمن قدردانی از موسسه شهرستان ادب گفت: خوشبختانه کار بصورت شکیل و زیبا در آمد و امیدوارم این همکاری بخاطر هدفی که خرمشهر و خاک انسان هایی که آنجا دفاع کردند به بهترین وجه ادامه پیدا کند.

عزتی پاک: ایرانشهر روایی و پذیرندگی بسیار بالایی دارد

سپس عزتی پاک به بیان نکاتی پرداخت و گفت: این رمان در نهایت به سقوط خرمشهر می انجامد و این اتفاق خوبی نیست که رمانی بنویسیم که شکستمان را نشان دهیم ولی در حالی که در دل شکست روزنه های نور و چشم انداز های روشن گذاشته شده است از انسان هایی که از سرزمین دفاع می نمایند و یا شهید می شوند و هر کدام برای خودشان معرکه ای هستند. هر گلوله ای که می خوریم یک وزنه ای در داستان بر جای می گذارد که نشان می دهد همچنان ایستاده و مقاوم و پر از امیدیم و این ویژگی دیگر مهم ایرانشهر است که از ابعاد دیگری به پیروزی و وجهه های آن می پردازد.

این منتقد و نویسنده بابیان نکات دیگر اضافه کرد: نویسنده در اوج پختگی کار می نماید و سعی ننموده است داستان را طیفی کند و هرکس عشق ایران و ایرانی دارد و سر سوزنی عشق با ایران را وجودش حس میکند می تواند مخاطب این رمان باشد. ایرانشهر روایی و پذیرندگی بسیار بالایی دارد و برای همه کسانی که در این مملکت کار نموده اند احترام قائل است و بخش هایی که به دلیل حب و بغض هایی که در آن موقع نادیده گرفته شد، آنها را نشان داده و حقشان را ادا نموده است ایرانشهر خواسته حق همه طیف ها را بدهد و آن را نشان دهد.

در سرانجام نیز از سه جلد کتاب رونمایی شد.