راز پیشرفت صنعت خودروسازی ترکیه - تور اروپا ارزان

به گزارش گروه مالی خبرنگاران، صنعت خودروسازی در ایران را می توان دومین صنعت مهم پس از نفت دانست، اما به طور کلی تنها نکته مثبت این صنعت در کشورمان را می توان پدیده اشتغالزایی دانست که نتیجه مفید و گسترده ای برای کشور نداشته است. در همسایگی ایران، کشور ترکیه با استفاده از همین صنعت خودروسازی توانسته نقش مهمی در بهبود شرایط مالی خود ایفا نماید، به صورتی که پیشرفت صنعت خودروسازی در این کشور به یکی از خبر های ثابت مطبوعات تبدیل شده است. خودروسازی ترکیه به گونه ای است که علاوه بر اینکه در رشد مالی، اشتغالزایی و استفاده تامین خودرو های به روز برای شهروندان این کشور تاثیر داشته باعث کاهش مرگ ومیر در این کشور به علت استفاده از خودرو های ایمن نیز شده است. کشور ترکیه در سال 2021 میلادی توانسته است مبلغی حدود 25 میلیارد دلار صادرات به کشور های مختلف داشته باشد که این مبلغ باعث شده عایدی خودروسازان ترکیه ای حدود 4.5 برابر عایدی های نفتی ایران طی سال 1399 باشد. پیشرفت کشور ترکیه در سال های اخیر تنها منوط به افزایش صادرات صنعت خودروسازی نبوده و در سال 2020 میلادی اولین خودروی ملی این کشور با نام TOGG درنتیجه همکاری پنج خودرو سازی داخلی ترکیه ایجاد و روانه بازار شد. از آنجا که عمر صنعت خودرو سازی در هردو کشور تقریبا مشابه هم و حتی می توان قدمت خودروسازی را در ایران طولانی تر در نظر گرفت، اصلی ترین سوالی که درمورد جایگاه صنعت خودرو سازی دو کشور در سطح جهان می توان بیان کرد این است که کشور ترکیه چه جهتی در این راه پیموده که امروزه به عنوان یک بازیگر مهم در صنعت خودروسازی جهان شناخته می شود. مطالعه سیاست های ترکیه حاکی از رویکرد مونتاژمحور این کشور در فراوری خودرو با حضور شرکت های خودروسازی مطرح در این کشور همراه با پرورش نیرو های متخصص و انتقال فناوری روز جهان به داخل ترکیه است که درنهایت باعث شده این کشور در صنعت خودروسازی حرف های بسیاری برای گفتن داشته باشد.

صادرات خودرویی 25 میلیارد دلاری

صنعت خودرو سازی ترکیه در سال 2021 میلادی در هشت بخش فعال بوده که بیشترین فعالیت این کشور در بخش قطعه سازی متمرکز شده است، به نحوی که به تنهایی بخش قطعه سازی کشور ترکیه توانسته است در سال 2021 میلادی حدود 9 میلیارد و 369 میلیون دلار صادرات به کشور های دیگر داشته باشد که نسبت به سال 2020 با رشد 21 درصدی همراه بوده است. در بخش خودرو های سواری نیز که در سال 2021 میلادی بیشترین صادرات خودرویی کشور ترکیه از این ناحیه بود حدود 9 میلیارد و 475 میلیون دلار صادرات به ثبت رسیده است که نسبت به سال گذشته با کاهش نیم درصدی روبرو بوده است. به صورت کلی صنعت خودرو سازی کشور ترکیه در سال 2021 میلادی توانسته است مبلغی حدود 25 میلیارد دلار صادرات به کشور های دیگر داشته باشد که نسبت به سال 2020 میلادی رشدی 12 درصدی را ایجاد نموده است. در ارتباط با طرف های تجاری ترکیه در صنعت خودرو سازی عمدتا کشور های سطح اول جهان و اروپایی مشتریان صنعت خودرو سازی ترکیه بوده اند. ترکیه طی 20 سال گذشته با انجام تغییرات ساختاری بسیار جدی در صنعت خودروسازی زمینه یک ساختار صنعتی برای صادرات به بازار های پیشرفته را فراهم نموده است. صنعت خودروسازی ترکیه که بیش از نیمی از فراوریات خود را صادر می نماید، از نظر فروش خودرو نیز از جایگاه مهمی در اروپا برخوردار است و براساس داده های انجمن صادرنمایندگان صنایع خودروسازی ترکیه، خودروسازان این کشور در بازه زمانی ژانویه تا ماه جولای سال جاری به بیش از 100 کشور، منطقه خودمختار و آزاد، خودرو صادر نموده اند. در سال 2021 میلادی، کشور آلمان با ثبت سه میلیارد و 469 میلیون دلار واردات خودرویی از ترکیه بزرگ ترین مشتری این کشور در صنعت خودرو سازی بوده است و در رتبه های بعدی کشور هایی نظیر فرانسه با سه میلیارد و 175 میلیون دلار، انگلستان با دو میلیارد و 895 میلیون دلار، ایتالیا با دو میلیارد و 234 میلیون دلار، اسپانیا با یک میلیارد و 508 میلیون دلار، اسلوونی با یک میلیارد و 148 میلیون دلار، بلژیک با یک میلیارد و 53 میلیون دلار و آمریکا با یک میلیارد و 44 میلیون دلار در رتبه های بعدی قرار دارند. در این بین کشور ایران نیز در رتبه 40 واردات خودرویی از کشور ترکیه در سال 2021 میلادی قرار گرفته است، به نحوی که در آن سال بیش از 64 میلیون دلار واردات خودرویی از کشور ترکیه انجام داده که حاکی از رشد بیش از 70 درصدی نسبت به سال 2020 است.

حضور شرکت های فعال خودروسازی بین المللی

نخستین اقدامات کشور ترکیه برای سروسامان دادن به صنعت خودرو سازی خود به اوایل قرن 21 و سال 2000 میلادی بر می شود که دولت ترکیه در این سال مقدمات حضور سرمایه گذاران را در این کشور فراهم کرد. شرکت های فعال در زنجیره خودروسازی بین المللی نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی استراتژیک ترکیه، پذیرای فرصتی شدند که دولت این کشور برای حضور آن ها فراهم نموده بود. درنتیجه حضور شرکت های فعال خودروسازی بین المللی در صنعت خودرو سازی ترکیه، صادرات 25 میلیارد دلاری این کشور در صنعت خودروسازی است. در حال حاضر و بنا بر شواهد موجود، خودرو سازی بزرگ فیات سالانه 450 هزار دستگاه از محصولات خود را در خاک ترکیه فراوری می نماید و بعلاوه ترکیه میزبان تنها مرکز تحقیقاتی شرکت خودرو سازی فیات در خارج از خاک ترکیه است. شرکت خودرو سازی مرسدس بنز نیز با سرمایه گذاری یک میلیارد یورویی در کشور ترکیه توانسته است ترکیه را به مهم ترین پایگاه صادراتی خود تبدیل کند و در حدود 6 هزار نفر در خطوط مونتاژ این برند آلمانی مشغول کار شوند. حضور کشور آلمان در صنعت خودرو سازی ترکیه تنها منوط به شرکت خودروسازی مرسدس بنز نمی شود و شرکت مان آلمان بزرگ ترین واحد اتوبوس سازی خود در خارج از آلمان را در ترکیه بنا نهاده و سالانه دوهزار دستگاه اتوبوس فراوری می نماید. بزرگ ترین شرکت خودروسازی کره ای یعنی هیوندایی نیز برای صادرات محصولاتش به اروپا، کارخانه خود را در ترکیه بنا نموده است. این کارخانه توانایی فراوری 245 هزار دستگاه خودرو را در سال دارد. شرکت های خودرو سازی خوشنام ژاپنی نظیر تویوتا و هوندا نیز با سرمایه گذاری های خود در کشور ترکیه توانسته اند سالانه به ترتیب 280 و 50 هزار دستگاه در خاک ترکیه فراوری نمایند و درنهایت شرکت خودرو سازی فورد به عنوان تنها برند آمریکایی، کارخانه ای در ترکیه دارد. خطوط فراوری این برند در ترکیه سالانه می تواند 415 هزار دستگاه فراوری کند. این خودروساز آمریکایی بزرگ ترین مرکز تحقیقاتی را در خاک این کشور به نام خود ثبت نموده است. حضور پیروز چنین شرکت های خودروسازی بین المللی در ترکیه نه تن ها موجب رشد و ترقی این صنعت در ترکیه شده است بلکه موجب افزایش توانایی هایی این کشور در صادرات خودرو در این کشور شده است، به نحوی که درحال حاضر از هر 100 خودروی فراوریی این کشور 83 دستگاه آن به سایر نقاط جهان صادر می شود.

راهبرد موازی مونتاژ در ترکیه

راهبرد کشور های جهان در صنعت خودروسازی معمولا شامل دو رویکرد است که هریک الزامات و تبعات خود را دارد؛ رویکرد مونتاژمحور که سرمایه گذاری افزون تر کمپانی های پیشرو، فراوری مدل های پیشرفته تر، واردات بیشتر زیرسیستم ها و صادرات افزون تر خودرو های آماده، اشتغالزایی کمتر و توجه ناچیز به قطعه سازی و صنایع خرد در پیش گرفته می شود و رویکرد فراوریمحور که دقیقا فاکتور هایی مقابل رویکرد قبلی را در پی دارد. ترکیه یکی از کشور هایی است که رویکرد مونتاژمحور را در صنعت خودروی خود در پیش گرفته است. این کشور به علت اتخاذ سیاست حمایت از مونتاژ و نیز داشتن موقعیت ژئواستراتژیک و قرار گرفتن در مرز آسیا و اروپا باعث جذب سرمایه گذاران بین المللی صنعت خودرو شده است. سایت های مونتاژ بزرگ ترین شرکت های خودروساز بین المللی در این کشور تاسیس شده است. شاید بتوان گفت برای اینکه کشوری بخواهد به خودروسازی مطرح تبدیل شود ابتدا باید مونتاژ خودرو های مختلف و روز جهان را فرا گیرد و پس از آن به سمت طراحی و ساخت خودروی داخل برود، بنابراین می توان این مورد را یکی از فرمول های پیشرفت ترکیه در صنعت خودروسازی دانست. ترکیه تمرکز خود را روی مونتاژ محصولات مطرح خودروسازان جهانی گذاشت و به جای اینکه به طراحی و فراوری محصولات پیچیده بپردازد، نیروی کار خود را در اختیار خودروسازان مطرح واقع شده است و آموزش های لازم را به آنان داد بعلاوه درکنار تمرکز روی مونتاژ خودرو، به قطعه سازی نیز توجه ویژه ای شد. هدف کشور ترکیه درکنار خودروسازی تبدیل شدن به یکی از بزرگ ترین قطعه سازان جهان بود که تا حدودی توانستند به این هدف دستیابی پیدا نمایند؛ بنابراین ترکیه جهت حمایتگری از محصولات داخلی را در پیش نگرفت بلکه با مونتاژ خودرو ها از برند های مشهور، اقتصاد خود را رونق بخشید. تصمیم ترکیه مبنی بر تبدیل شدن به یکی از کشور های مونتاژ نماینده خودرو باعث سرمایه گذاری برند های مختلف در این کشور شد و اشتغالزایی در کشور صورت گرفت، بعلاوه صادرات خودرو به وفور به وسیله ترکیه انجام درحال انجام است.

از پرورش نیروی متخصص تا واردات تکنولوژی

کشور ترکیه برای اینکه بتواند در آینده به خودروسازی بزرگ تر از حال حاضر تبدیل شود و توانایی فراوری خودرو های داخلی پیشرفته داشته باشد، احتیاج به نیرو های متخصص دارد. با توجه به اینکه امروزه بیشتر قطعات خودرو به صورت الکترونیکی وظایف خود را انجام می دهند، آموزش نیرو های مهندسی به خصوص در بخش الکترونیک یکی از چالش های مهم کشور ترکیه است. بنا بر شواهد موجود، کشور ترکیه توانسته است در سایه حضور شرکت های خودروسازی بین المللی در این کشور بیش از 93 هزار مهندس مرتبط به خودروسازی و قطعات خودرو تربیت کند و جدای از همه فوایدی که حضور خودروسازان مختلف در کشور ترکیه داشته اند، این کشور توانسته است به وسیله پرورش نیرو های متخصص، فناوری روز جهان در صنعت خودروسازی را به وسیله شرکت های مطرح خودروسازی به نیروی کار کشور ترکیه منتقل کند و درنتیجه چنین موضوعی می توان شاهد شکوفایی هرچه بیشتر صنعت خودرو سازی ترکیه باشیم. بعلاوه بنا بر گفته کارشناسان، امروزه مونتاژ خودرو دیگر به معنای تنها سرهم کردن قطعات خودرو نیست بلکه مونتاژ خودرو دانش های مختلفی را در زمینه ساخت خودرو به همراه دارد و می تواند برای آینده صنعت خودروسازی یک کشور مفید باشد و به افزایش دانش در این بخش یاری کند؛ بنابراین ترکیه درحال حاضر پس از آنکه پایه های صنعت خودروسازی خود را محکم نموده است به سمت ساخت پلتفرم ملی رفته است و در حال آماده سازی زمینه ها برای فراوری محصول ملی و نو خود است. با وجود این در کنار ساخت خودروی ملی همچنان به صادرات خودرو به صورت گسترده ادامه می دهد؛ چراکه علاوه بر اشتغالزایی، عایدی ارزی نیز خواهد داشت.