راز قدرت سهمگین تمساح در شکار حیوانات بزرگ چیست؟ - تور اروپا ارزان

غزال زیاری- تمساح نیل، یکی از خطرناک ترین حیوانات دنیاست. آنها شکارچیان خیلی قهاری هستند و با اتکا به تاکتیک های کمین حیرت آورشان برای شکار، می توانند هر طعمه ای که سر راهشان قرار می گیرد را شکار نمایند. طبق برآورد نشنال جئوگرافیک، سالانه 200 انسان به وسیله این خزندگان مرگبار کشته می شوند ولی راز موفقیت این شکارچیان توانا چیست؟

مدتهاست معین شده که کروکدیل ها و تمساح ها این توان را دارند که در زیر آب، نفس شان را برای مدتی طولانی حبس نمایند. این تطبیق پذیری به آنها این امکان را می دهد تا بتوانند طعمه هایشان از جمله پستانداران بزرگ را به داخل آب کشیده و زیر آب آنها را خفه می نمایند. به نظر می رسد که توانایی آنها برای حبس کردن نفس شان تکامل یافته و علت آن هم تغییرات تطبیقی در پروتئینی است که اکسیژن را در اطراف خون حمل می نماید: هموگلوبین

ارتباط هموگلوبین و اکسیژن خون

هموگلوبین در گلبول های قرمز خون یافت می گردد و به وسیله خون، اکسیژن را به سراسر بدن حمل می نماید.

قدرت اتصال هموگلوبین به اکسیژن، در غلظت های مختلف اکسیژن فرق دارد: در ریه ها که خون غنی از اکسیژن است، هموگلوبین محکم تر به مولکول های اکسیژن متصل می گردد. اما وقتی خون به عضلات می رسد، غلظت اکسیژن به شدت کاهش یافته و هموگلوبین، اکسیژن را آزاد می نماید.

در این میان، فاکتورهای دیگری مثل دما و pH خون نیز ممکن است بر روی این اتصال تاثیرگذار باشند؛ ولی در بدن کروکدیل ها، اتصال اکسیژن به هموگلوبین، به وسیله مولکول های بی کربنات تنظیم می گردد که با حل شدن دی اکسیدکربن در خون، فراوری می شوند. وقتی یون های بی کربنات، به هموگلوبین متصل می شوند، پروتئین چسبندگی خود به مولکول های اکسیژن را بیش از پیش رها می نماید؛ بنابراین محموله اکسیژنش را در بخش هایی که اندازه بی کربنات زیاد است، تخلیه خواهد نمود.

سلول هایی که بیشتر تنفس می نمایند (سلول هایی که بیشتر به اکسیژن احتیاج دارند)، بی کربنات بیشتری فراوری می نمایند و همین باعث می گردد تا هموگلوبین اکسیژنش را رها کند. هموگلوبین با اتصال به بی کربنات، قادر خواهد بود تا به شکل موثری این محصول زاید را از سلول های تنفسی حذف کند. بدین ترتیب هموگلوبین کروکدیل به صورت موثری اکسیژن را به سلول هایی که بیشتر به آن احتیاج دارند، خواهد رساند و در عین حال از تجمع دی اکسیدکربن در خون جلوگیری خواهد نمود.

رمزگشایی از تنفس تمساح ها

مکانیزم نهفته در تکامل رجحان تطبیقی کروکدیل ها، هنوز یک راز است؛ ولی تحقیقات دانشگاه نبراسکا لیکلن که در مجله کارنت بیولوژی منتشر شده، اکنون از قطعه جدیدی از این پازل تکاملی رونمایی نموده است.

جی استورز، یکی از نویسندگان این مقاله دراین باره نوشته:این سیستمی فوق کارآمد است که مکانیزم آن بر مبنای آهسته رهش (آرام رها شدن) است و به تمساح ها این امکان را می دهد تا به نحو موثری از ذخایر اکسیژن خود استفاده نمایند. این یکی از دلایلی است که به تمساح ها اجازه می دهد تا برای مدت زمانی طولانی زیر آب بمانند.

محققان با مقایسه هموگلوبین تمساح ها با اجداد باستانی شان، توانستند به این جمع بندی برسند که هموگلوبین منحصر به فرد تمساح ها از دنباله ای از 21 جهش به هم پیوسته متولد شده که نه تنها ظرفیت حمل اکسیژن به واسطه بی کربنات را فراهم می نماید، بلکه باعث کاهش اندازه حساسیت پروتئین به مولکول هایی که میل هموگلوبین به اکسیژن را در سلول های بدنمان تنظیم می نمایند نیز می گردد.

پیچیدگی این جهش ها بدین معناست که هیچ موجود دیگری با وجود ده ها میلیون سال تکامل، در این مهارت منحصر به فرد تکامل نیافته و در نتیجه در بهره گیری از این استراتژی شکار، قابل رقابت با تمساح ها نخواهد بود. همین قابلیت تمساح ها را تبدیل به شکارچیان ماهری نموده که با توانایی منحصربه فردشان برای ماندن طولانی زیر آب، قادر هستند تا شکارهایشان هرچند غول پیکر را به زیر آب کشیده و آنها را خفه نمایند.

5858